Nowiny.pl
Nowiny.pl Regionalny Portal Informacyjny. Codzienny serwis newsowy z terenu Subregionu Zachodniego woj. śląskiego (powiat raciborski, wodzisławski, rybnicki, jastrzębski i żorski).
JastrzebieOnline.pl
JastrzebieOnline.pl JastrzebieOnline.pl to najczęściej odwiedzany portal z Jastrzębie-Zdroju. Codziennie tysiące mieszkańców miasta dowiaduje się od nas o wydarzeniach dziejących się w Jastrzębiu.
eZory.pl
eZory.pl eZory.pl to nowy portal o Żorach stworzony z myślą o dostarczaniu najświeższych i aktualnych informacji lokalnych dla mieszkańców Żor, dotyczących wydarzeń kulturalnych, społecznych, sportowych oraz ważnych informacji miejskich.
AgroNowiny.pl
AgroNowiny.pl Regionalny portal dla rolników. Najnowsze Wiadomości dla rolników, ceny i fachowe porady. Produkcja rolna, hodowla, uprawy, aktualne cenniki rolnicze, technika rolnicza, prawo i agrobiznes.
HistoriON.pl
HistoriON.pl HistoriON to portal dla pasjonatów lokalnej historii. Odkryj fascynującą historię naszego regionu - ciekawe artykuły, wydarzenia, ikony PRL-u, kartka z kalendarza, bohaterowie lokalni, ludzie tej ziemi i biografie na nowym portalu HistoriON.pl
Praca.nowiny.pl
Praca.nowiny.pl Regionalny serwis z ogłoszeniami o pracę oraz informacjami w rynku pracy. Łączymy pracowników i pracodawców w całym regionie.
RowerON
RowerON Projekt „RowerON – wsiadaj na koło, będzie wesoło” to promocja regionu, jego walorów przyrodniczo-kulturowych, infrastruktury rowerowej oraz zachęcenie mieszkańców do aktywnego i zdrowego spędzania czasu.
InspiratON
InspiratON Projekt edukacyjno-medialny „InspiratON – Czas na Zawodowców”, który pomaga uczniom wybrać dobrą szkołę, ciekawy zawód, a potem znaleźć pracę lub założyć własną firmę.
Kupuję - smakuję
Kupuję - smakuję Projekt „Kupuję - smakuję. Wybieram polskie produkty” promujący lokalnych i regionalnych producentów żywności oraz zakupy polskich produktów.
Sport.nowiny.pl
Sport.nowiny.pl Serwis sportowy z regionu. Piłka nożna, siatkówka, koszykówka, biegi. Wyniki, tabele, zapowiedzi.
Sklep.nowiny.pl
Sklep.nowiny.pl Sklep.Nowiny.pl powstał w odpowiedzi na coraz szersze potrzeby naszych czytelników i mieszkańców regionu. Zapraszamy na zakupy wyjątkowych limitowanych produktów!
Instytut Rozwoju Inspiraton
Instytut Rozwoju Inspiraton Instytut powołaliśmy do życia w odpowiedzi na rosnące zapotrzebowanie na przystępne kursy online rozwijające kompetencje zawodowe. Naszą misją jest tworzenie kursów wspierających rozwój kariery naszych kursantów.

Jajko - bohater wielkanocnego stołu

Bez jajek nie wyobrażamy sobie Świąt Wielkanocnych. Są niemalże ich symbolem.  W dawnych wierzeniach ludowych były traktowane, jako lekarstwo na chorobę i urok, chroniło także przed pożarem. 

Jajko - bohater wielkanocnego stołu

Symbolizowało odradzanie się życia i witalność. Panowało przekonanie, że jajko pomaga zdobyć upatrzoną dziewczynę albo chłopaka, zapewnia urodzaj, szczęście i pomyślność. Obecnie na stole wielkanocnym nie może zabraknąć potraw z  jajek. Podczas śniadania wielkanocnego domownicy dzielą się poświęconym jajkiem, składając sobie życzenia zdrowia i wszelkiej pomyślności. Kiedyś funkcjonowały liczne wierzenia dotyczące jajek, oto niektóre z nich:

Toczenie jajka po ciele chorego miało „wlewać” w niego nowe siły, odradzać go. 

Noworodka myło się w wodzie, do której wkładano, poza innymi przedmiotami mającymi zapewnić szczęście i bogactwo, również jajko. 

Skorupki z pisanek wielkanocnych położone pod drzewami owocowymi miały je chronić przed szkodnikami. 

Wierzono, że rzucone w płomienie skorupki poświęconych jaj są w stanie ugasić pożar. 

Poświęcone skorupki pisanek zakopywano do ziemi w dniu pierwszego wypędu bydła, co miało zapewnić wysoką mleczność krów. 

Aby odstraszyć krety zatykano skorupkami kretowiska.

Na Śląsku praktykowano  misterną metodą zdobienia jajec (jajek) wielkanocnych. Jest to metoda rytownicza - po zabarwieniu jajka na jednolity kolor wyskrobuje się na nim wzór przy użyciu ostrego narzędzia, np. nożyka, gwoździa lub igły. Tak przyozdobione jajka nazywane są kroszonkami.

Metoda ta nie była jednak rozpowszechniona we wszystkich częściach naszego regionu,  nie wszędzie zdobiono jajka na kroszonki. W wielu wsiach i miejscowościach w Wielką Sobotę farbiono (farbowano) je po prostu naturalnymi składnikami, najczęściej łuskami cebuli, na kolor żółty i brązowy.

Zdobione było zawsze całe jajko, a nie wydmuszka, ponieważ to w jego wnętrzu znajdowało się symboliczne życie. Tak ozdobione jajca w śmigus dyngus panny ofiarowały kawalerom za polanie wodą.

Również kolor pisanki nie był bez znaczenia: zielone jajko oznaczało nadzieję, czerwone - dostawał wybranek serca, żółte - oznaczało odmowę i brak nadziei na dalsze wspólne plany, bronotne, czyli brązowe jajko dawało się starszym mężczyznom.
 

Autorka artykułu Anna Lerch-Wójcik jest absolwentką etnologii na Uniwersytecie Śląskim (filia w Cieszynie) oraz Studium Muzeologicznego na Uniwersytecie Jagiellońskim. Jest autorką książki pt. „Pełny bonclok”, którego tematem są kulinarne zwyczaje mieszkańców naszego miasta oraz tradycja z tym związana. Książkę można zakupić za pośrednictwem strony internetowej.

11 komentarzy

Śledź tę dyskusję
Zapoznaj się z regulaminem
zaloguj się lub załóż konto, żeby zarezerwować nicka [po co?].
~Radio Teheran (178.27. * .34) 22.04.2019 16:54

Tak
https://www.tehrantimes.com/photo/434057/Tehran-hosting-colored-egg-festival

~mk (84.234. * .81) 21.04.2019 14:35

baranek, zajączek, jajka, święcenie pokarmów podczas pierwszej pełni wiosennej, to wszystko są zwyczaje i symbole, które pojawiły się u Słowian przed czasami chrześcijaństwa

~Hmmm... (85.14. * .18) 21.04.2019 12:51

Ciemnota i zabobon w dalszym ciągu mają się dobrze.

~ee, beee (84.234. * .81) 20.04.2019 22:41

jajko jako symbol to pochodzi z czasów pogańskich, nie powiecie mi, że w biblii jest coś o jajku.... i święta obchodzone w związku z wiosenną pełnią też są pogańskie, zawłaszczone przez przybyłą tu z zachodu religię chrzecijańską

~ee, beee (84.234. * .81) 20.04.2019 22:32

To są święta pogańskie, a nie katolickie, data się zmienia, bo są obchodzone w czasie pełni, zatem, czy wg katolików, Jezus zmartwychstywał w rożnych dniach, skoro data świąt co roku jest inna>

~Radio Teheran (178.27. * .34) 20.04.2019 15:58

"Bohaterem jest Jezus Chrystus! Bez Jego zmartwychwstania nie byłoby Świąt."

Sprawa wyglada nieco zawile.
Jajko, jak wspomniano jest symbolem odradzania sie zycia. Pisanka przywedrowala z Mezopotamii, jest symbolem nowego roku, radosnego swieta.
Skad pisanka wziela sie w Europie? Mozna przypuszczac, ze przywedrowala z wedrujacymi ludami, mogla tez zostac przywieziona Bursztynowym Szlakiem.
Skoro wedrowaly do dawnej Polski tkaniny i stroje, krolewiecki marcepan nie powstalby z przywiezionej z Persji wody rozanej. Jankiel w Panu Tadeuszu nie zagralby na swoim instrumencie.

Urocze panie maja na stole pisanki.
https://www.youtube.com/watch?v=syEw0tm26zg

Czemu chrzescijanie celebruja wiosna smierc? Nikt na 100% nie wie. Spore znaczenie mogly miec problemy logistyczne. W Europie znano barwniki od czerwieni przez braz do czerni. Tak ozdobione byly swiatynie.
Blekit symbolizujacy niebiosa trzeba bylo sprowadzac z terenow dzisiejszego Afganistanu. Tylko najznakomitsze swiatynie chrzescijanskie zamalowywano symbolami raju, w wiekszosci pozostalych panowaly rozpacz i smierc.

~fran (83.29. * .245) 20.04.2019 15:13

Brawo Gość, jedyna słuszna opinia. Nie ma się co dziwić, że wiara zanika jak opowiadają takie fanaberie.

~bohater (89.77. * .185) 20.04.2019 12:19

Gość z 12.56-ty na trzeźwo sadzisz takie banialuki?.
To nie jest możliwe!.

~Kleryk (84.234. * .24) 19.04.2019 13:02

Gdyby nie jajka to żadnego człowieka na świecie by nie było.

~Gość (193.46. * .252) 19.04.2019 12:56

Bohaterem jest Jezus Chrystus! Bez Jego zmartwychwstania nie byłoby Świąt.

~Gość (46.134. * .1) 19.04.2019 09:23

Jakim z chowu klatkowego mówię stanowcze NIE!