Wilhelm Prokop

ur. 26.09.1897, zm. 21.10.1969

Wilhelm Prokop urodził się 26 września 1897 r. w Starej Wsi pod Raciborzem w rodzinie rolników, Franciszka i Magdaleny z domu Kłosek. Szkołę powszechną rozpoczął w Raciborzu, gdzie kontynuował dalszą edukację w gimnazjum kupieckim dla drogistów. Po ukończeniu czteroletniego gimnazjum od 1914 r. praktykował we Wrocławiu. Tam też wstąpił do polskiej organizacji – Towarzystwa Gimnastycznego Sokół. W 1915 r. został powołany do służby w wojsku niemieckim i walczył na froncie francuskim. Po demobilizacji podjął pracę w Namysłowie. Wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. Za swą działalność został uwięziony i oskarżony o zdradę stanu (za usiłowanie oderwania Śląska od Rzeszy i próbę przyłączenia do Polski). Sąd skazał go na karę śmierci. Od wyroku uchroniła go powszechna amnestia, po której został wypuszczony na wolność. W końcu 1919 r. przeprowadził się do Wodzisławia Śląskiego i wraz z Alojzym Pawelcem i i Józefem Michalskim został współzałożycielem organizacji propolskiej – gniazda Sokoła, zostając jego naczelnikiem. W marcu 1920 r. organizacja ta liczyła ponad 120 osób. W czasie II i III powstania Prokop brał udział w walkach w 14. Pułku Piechoty pod dowództwem Józefa Michalskiego, a także na froncie Olza – Buków jako dowódca plutonu wodzisławskiego w kompani sztabowej pod dowództwem Wiktora Brachmańskiego.

Po przyłączeniu ziemi wodzisławskiej do Polski w 1922 r. kupił kamienicę przy Rynku 12, od drogerzysty Adolfa Gruszki, w której kontynuował działalność gospodarczą. Dzięki dobremu zarządzaniu stał się jednym z najbogatszych mieszkańców miasta. W 1924 r. poślubił w Wodzisławiu Martę Gardian, z którą doczekał się potomstwa.

Po powstaniach dalej angażował się w życie społeczne miasta. W 1924 r. założył oddział wodzisławski Związku Powstańców Śląskich, którego przez wiele lat był przewodniczącym. Został współzałożycielem Towarzystwa Śpiewu Wiosna oraz Związku Kupców Polskich. Udzielał się również w amatorskim ruchu teatralnym. W 1930 r. został wybrany na posła do Sejmu Śląskiego, gdzie został sekretarzem prezydium w latach 1930 – 1935 z ramienia Narodowo-Chrześcijańskiego Zjednoczenia Pracy. W 1938 r. jako przewodniczący Związku Powstańców Śląskich stanął na czele Komitetu Budowy Domu Powstańca, który powstał w miejscu wodzisławskiej synagogi. Obiekt ten otwarto 4 lipca 1939 r. z udziałem ówczesnego wojewody śląskiego Michała Grażyńskiego.

W latach 1938 – 1939 Wilhelm Prokop stanął na czele 4. kompanii w 3. batalionie ochotniczych oddziałów powstańczych okręgu wodzisławskiego pod dowództwem Józefa Michalskiego. Włączył się w obronę 1 września 1939 r. ziemi wodzisławskiej. Po przegranej kampanii wrześniowej wrócił do Wodzisławia, gdzie został aresztowany przez gestapo i przewieziony do Rybnika. Został skazany 19 stycznia 1940 r. na trzy lata ciężkiego więzienia za przynależność do antyhitlerowskiej organizacji. Został początkowo osadzony w raciborskim więzieniu, a następnie przewieziony do Papenburga do Neu Sustrum, gdzie tworzono obóz dla więźniów z Polski. Dzięki doskonałej znajomości języka niemieckiego został tłumaczem komendanta obozu. W czasie pobytu podczas przesłuchań pomógł wielu więźniom zmieniając zeznania na ich korzyść. W 1942 r. przeniesiony został do westfalskiego więzienia w Lutringhausen, a następnie do Katowic, skąd w 1943 r. trafił do Auschwitz. W oświęcimskim obozie dostał numer 127846 oraz znak „P”. Skierowano go do pracy w aptece. Dzięki dobrej organizacji konspiracyjnej, pomógł wielu więźniom poprzez dostarczenie odpowiednich leków.

W październiku 1944 r. został przeniesiony do kolejnego obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen-Oranienburg, gdzie został tłumaczem. Po przegranej Niemiec, 3 maja 1945 r. Prokop odzyskał wolność i na początku lipca powrócił do zrujnowanego Wodzisławia. Jego kamienica przy Rynku 12, w wyniku działań wojennych legła całkowicie w gruzach. Wraz z synem Franciszkiem przystąpił do wznowienia działalności gospodarczej, starając się o otwarcie drogerii. Mimo, że nie należał do żadnej partii był inwigilowany przez Urząd Bezpieczeństwa i więziony z przerwami w Rybniku i Raciborzu w latach 1948 – 1952. Pomimo swej udokumentowanej propolskiej postawy był szykanowany przez władze komunistyczne różnego szczebla. Nie zezwolono mu na prowadzenie drogerii, ani też na odbudowę kamienicy przy rynku. Jego majątek w części został znacjonalizowany. Na znak protestu wkrótce po połączeniu Związku Weteranów Powstań Śląskich z innymi organizacjami kombatanckimi i powstaniu większej organizacji Związku Bojowników o Wolność i Demokrację, Wilhelm Prokop wystąpił z organizacji, rezygnując całkowicie z dalszej działalności społecznej. Schorowany, po przejściu zawału w 1964 r. stał się całkowicie niezdolny do pracy. Pozostał na utrzymaniu żony.

Za straty moralne i materialne nigdy nie dostał rekompensaty. Zmarł w Wodzisławiu 21 października 1969 r. Odznaczony został między innymi: Krzyżem Kawalerskim Odrodzenia Polski, Krzyżem Niepodległości, brązowym, srebrnym i złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Powstańczym, Krzyżem na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi, Gwiazdą Śląską 1 klasy.

Sławomir Kulpa