JSW: Bezpieczeństwo górników to absolutny priorytet

JSW: Bezpieczeństwo górników to absolutny priorytet

Ryzyko, które trzeba minimalizować

Zagrożenia naturalne występowały, występują i będą występować w górnictwie. Jednak nie znaczy to, że z ryzykiem trzeba się po prostu pogodzić. Wręcz przeciwnie, należy podejmować wszelkie działania zmierzające do jego minimalizacji. Inwestycje w profilaktykę w zakresie bezpieczeństwa są koniecznością, bo też zagrożenia naturalne nasilają się z roku na rok – wraz z wydobywaniem węgla z pokładów położonych coraz głębiej i w coraz trudniejszych warunkach. Dlatego do prac w kopalniach używa się coraz nowocześniejszych maszyn i urządzeń, a górnicy są chronieni przez coraz lepszy sprzęt ochrony osobistej.

- Z większością zagrożeń występujących na dole kopalni potrafimy walczyć, mamy je rozpoznane i zdefiniowane, ale musimy pamiętać, że górnictwo polega na walce z naturą, która czasami nas zaskakuje - mówi Tomasz Cudny, prezes zarządu Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A.

Ponad miliard złotych na BHP

W 2022 roku JSW wydała 1,14 mld zł na profilaktykę w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Wydatki na ten cel w pierwszym kwartale 2023 roku roku wyniosły 374 mln zł, a w całym 2023 roku przekroczą 1,16 mld zł.

Tak ogromne pieniądze przeznaczane są na profilaktykę zagrożeń:

- pożarowego – 258 mln zł,

- metanowego – 236 mln zł,

- klimatycznego – 123 mln zł,

- zawałami – 100 mln zł,

- wybuchem pyłu węglowego – 63,4 mln zł,

- wodnego – 12,6 mln zł

- tąpaniami – 7 mln zł.

Wydatki na sprzęt ochrony osobistej to dla JSW koszt rzędu 47 mln zł, odzież i obuwie robocze kosztuje dalsze 12 mln zł. W tym obszarze mieszczą się również wydatki na ochronę zdrowia pracowników – 14 mln zł, a także omówione wcześniej szkolenia – 7,5 mln zł.

- Bezpieczeństwo pracowników jest dla nas najważniejsze, profilaktyka kosztuje, a my na tym nie oszczędzamy - komentuje Tomasz Cudny, prezes zarządu JSW S.A.

Jednym ze strategicznych działań zwiększających bezpieczeństwo pracy jest proces odemetanowania górotworu, który jest najskuteczniejszym sposobem obniżania zagrożenia metanowego. Oddziały odmetanowania utworzono w każdym zakładzie górniczym. Pracuje w nich łącznie ponad 200 osób. Zajmują się przede wszystkim serwisem stacji odmetanowania, kontrolą i regulacją rurociągów i ujęć metanu w podziemnych wyrobiskach. Zwiększenie wychwytu metanu bezpośrednio wpływa na bezpieczeństwo pracujących górników i zmniejsza jego emisję do atmosfery.

Szkolenia, kursy i... aplikacje

Profilaktyce z zakresu bezpieczeństwa służą cykliczne szkolenia. Obecnie szkoleniem pracowników JSW zajmuje się spółka JSW Szkolenie i Górnictwo. Szkolenia przechodzą wszystkie grupy pracowników - ze szczególnym uwzględnieniem pracowników wystawionych na skutki zagrożeń naturalnych właściwych dla pracy pod ziemią.

W JSW funkcjonuje wewnętrzna platforma szkoleniowo-informacyjna pn. "Strefa sztygara i nie tylko", która dostarcza pracownikom narzędzi oraz informujących pomocnych w pogłębianiu wiedzy oraz podnoszeniu kwalifikacji zawodowych.

Dziś pracownicy JSW mogą bez zjeżdżania pod ziemię obejrzeć najważniejsze obiekty i miejsca spółki, które składają się na realistyczny obraz kopalni węgla kamiennego. Wszystko to za sprawą utworzonej w 2022 roku aplikacji "Kopalnie Jastrzębskiej Spółki Węglowej 360º.

Działalność JSW w zakresie szkoleń i profilaktyki bezpieczeństwa pozytywnie oceniają eksperci z Głównego Instytutu Górnictwa. - Nasza współpraca z Jastrzębską Spółką Węglową trwa od wielu lat. JSW konsekwentnie od wielu lat wdraża w swoich kopalniach systemy monitoringu pracy sekcji obudowy zmechanizowanej. Dzięki temu na bieżąco możemy śledzić i monitorować pracę i poprawność prowadzenia ściany - powiedział prof. Stanisław Prusek, dyrektor Głównego Instytutu Górnictwa, podczas konferencji prasowej zorganizowanej 20 czerwca 2023 roku w związku z planem kontynuacji akcji ratowniczej w kopalni "Pniówek".

W przypadku JSW normą, nieznaną w wielu innych przedsiębiorstwach, jest również poszerzony zakres badań lekarskich z zakresu medycyny pracy, obejmujący dodatkowe badania profilaktyki chorób układu krążenia (dla pracowników JSW oraz pracowników firm świadczących usługi w ruchu zakładów górniczych JSW).

"Białe anioły" i ultranowoczesny sprzęt

Profilaktyka służy minimalizacji zagrożeń naturalnych, jednakże zagrożeń tych nie da się wyeliminować zupełnie. Co jakiś czas dochodzi do groźnych zdarzeń, które czasem mogą mieć tragiczne konsekwencje. W takich sytuacjach do akcji wkraczają ratownicy górniczy, którzy - nie szczędząc sił i trudu - zawsze "idą po żywych".

Sprawnemu prowadzeniu akcji ratowniczych służy wyposażenie ratowników w najnowocześniejszy sprzęt, który pozytywnie wpływa na bezpieczeństwo i komfort pracy "białych aniołów", jak mówi się o ratownikach górniczych. Od 2019 roku w Ruchu Zofiówka funkcjonuje Centralny Magazyn Ratowniczy. Jest on wyposażony w specjalistyczny sprzęt, narzędzia i materiały używane w akcjach ratowniczych (m.in.: środki łączności, systemy lokalizacji zaginionych, kamery termowizyjne, urządzenia wentylacyjne, podnośniki pneumatyczne, poduszki wysokociśnieniowe, przecinaki, obudowy ratownicze). W Centralnym Magazynie Ratowniczym znajduje się łącznie 468 urządzeń wykorzystywanych w akcjach ratowniczych. Inwestycje w zakup sprzętu ratowniczego mają charakter ciągły.

Kolejnym ogniwem w łańcuchu bezpieczeństwa pracowników JSW są Kopalniane Stacje Ratownictwa Górniczego. JSW na bieżąco monitoruje wyposażenie tych stacji w środki łączności, przyrządy pomiarowe i kontrolne (np. analizatory gazów, mierniki stężeń gazów), sprzęt ochrony układu oddechowego (aparaty tlenowe ewakuacyjne, urządzenia testujące szczelność aparatów tlenowych), sprzęt do prowadzenia akcji zawałowych, pożarowych oraz prac profilaktycznych.

Ponadto w JSW tworzone są specjalistyczne zastępy ratownicze – alpinistyczne, które są kierowane do akcji w wyrobiskach pionowych lub o dużym nachyleniu. Takie zastępy zostały utworzone m.in. w "Zofiówce", na "Pniówku" oraz w "Budryku". Ratownicy wchodzący w skład tych zastępów trenują z Tatrzańskim Ochotniczym Pogotowiem Ratunkowym.

W samym 2022 roku JSW wydała ponad 7 mln zł na zakup sprzętu ratowniczego.