Max Ring

ur. 04.08.1817, zm. 28.03.1901

ur. 4 VIII 1817 r. w Sudzicach (były powiat raciborski). Wszechstronnie utalentowany poeta, pisarz, publicysta, lekarz z zawodu. Rodzina Ringów była pochodzenia żydowskiego. Ojciec Maxa, bogaty sudzicki rolnik, dzierżawca tamtejszej karczmy zwanej arendą (Arrende), był osobą znaną i wielce szanowaną. Długie lata piastował wiele funkcji urzędowych i społecznych. Max Ring wyniósł z domu rodzinnego głęboką tolerancję w stosunku do innych religii oraz światopoglądów. Wszczepił mu to jego ojciec, który pozwalał przyjaźnić się Maxowi z kolegami różnych wyznań, uczestniczyć w uroczystościach i obrzędach chrześcijańskich, np. w przygotowaniach do świąt Bożego Narodzenia czy Wielkiej Nocy. Niezwykle ciekawe, dające pełny obraz jego dzieciństwa i młodości są napisane i wydane w 1898 r. (miał wtedy 81 lat) jego wspomnienia. Pierwsze, mgliste obrazy z dzieciństwa sięgają 1820 r., czyli czasu kongresu opawskiego i przejazdu przez Sudzice śpieszących nań monarchów: króla pruskiego Fryderyka Wilhelma III i cara Aleksandra I. Bardzo szybko pokazał swój talent poetycki. W wieku 8 lat napisał poemat pt. „Der Judenfriedhof” (cmentarz żydowski). Nie mając skończonych 10 lat, napisał pierwszy wiersz pt. „Das Veilchen” („Fiołek”), który został zamieszczony w ukazującym się w Gliwicach czasopiśmie „Oberschlesischer Wanderer” („Wędrowiec górnośląski”). Do szkoły uczęszczał w Raciborzu. W latach 1828-1836 pobierał nauki w raciborskim i opolskim gimnazjum. Przez cały ten okres przyjaźnił się z późniejszym wybitnym naukowcem, Ludwikiem Taube. Pomimo niezwykłego talentu pisarskiego, zdecydował się studiować medycynę. W latach 1836-1838 był studentem tego kierunku we Wrocławiu, a następnie w Berlinie. W czasach pobytu we Wrocławiu zetknął się tam z grupą liberalnych publicystów. Ich miejscem spotkań była kawiarnia „Blaue Marie” na nowym rynku. We Wrocławiu poznał przedstawiciela rozwijającego się ruchu socjalistycznego - Ferdynanda Lassalle’a. Poglądy i idee wówczas poznane pozostawiły trwały ślad w jego światopoglądzie. W 1840 r. obronił w Berlinie pracę doktorską. Swą pierwszą pracę podjął w stolicy prowincji śląskiej. Po kilku latach praktykowania ubiegał się o pracę książęcego lekarza nadwornego w Pszczynie. Ze względu na młody wiek posady nie otrzymał. Przyjęto go natomiast chętnie w Gliwicach. Tam poznał straszliwe warunki w jakich pracowali i żyli ówcześni robotnicy, biedota miejska, najemni pracownicy rolni, biedni zagrodnicy i bezrolni chłopi. Chcąc zmienić istniejącą sytuację, napisał kilka raportów do władz prowincjonalnych i państwowych. Ale tak we Wrocławiu jak i w Berlinie nie przejęto się zbytnio jego relacjami, propozycje poprawy sytuacji zostały odrzucone, raporty zaś utajnione. W 1846 r. przeniósł się do Wrocławia, otwierając praktykę lekarską. W tym też czasie powstała jego pierwsza powieść „Berlin i Wrocław”, w której opisywał bez ogródek tragiczne warunki życia ludności Śląska. Nawiązał też ścisłą współpracę z „Gazetą Odrzańską” (Oder-zeitung). Opublikował w niej szereg wstrząsających artykułów. Ukazały się one następnie na łamach „Rheinische Zeitung” („Gazeta reńska”), której redaktorem był Karol Marks. W 1850 r. przeniósł się na stałe do Berlina. Pracował nadal jako lekarz, ale coraz więcej czasu poświęcał działalności pisarskiej. Z czasem zdobył też sławę dobrego krytyka literackiego. Od 1857 r. był już w głównej mierze wolnym publicystą i pisarzem. Jego dorobek w tej dziedzinie jest imponujący. Obejmuje ok. 100 powieści, noweli, humoresek, 20 tomów wierszy i wiele artykułów. Z najważniejszych jego prac można wymienić: kilka tomów opowiadań pt. „Berliner Stadtgeschichten” („Opowieści berlińskie”), „Götter und Götzen” („Bogowie i bożki”), powieść historyczną dotyczącą dziejów rodziny Sułkowskich pt. „Ein verlorenes Geschlecht” („Zaginiony ród”), 2

ilustrowane tomy dotyczące historii i teraźniejszości (XIX w.) Berlina pt. „Die Keiserstadt Berlin” („Cesarskie miasto Berlin”), wydane w latach 1882-1884 w Lipsku, czy też wspomnienia (Erinnerungen). Przez wiele lat Ring współpracował z wieloma postępowymi czasopismami berlińskimi, np. z humorystycznym „Gartenlaube” („Altana”). Po jego zamknięciu z „Volksgarten” („Ludowy ogród”), którego był przez kilka lat redaktorem. Pisywał też często do „Kladderadatsch”, z którego redaktorem, znanym literatem i publicystą niemieckim Karlem Gutzkow był serdecznie zaprzyjaźniony. Ring był czołowym przedstawicielem krytycznej publicystyki niemieckiej drugiej połowy XIX w. Głęboko zaangażowanym w to co robił, wierzącym w swe posłannictwo i wartość swej pracy. Był pod przemożnym wpływem literackim Bettiny von Arnim, do kręgu jego przyjaciół czy znajomych zaliczali się m.in. David Kalisch, wspomniany Karl Gutzkow, Fritz Reuter, Leopold Zund, Theodor Mundt, Alexander von Humboldt. Zmarł 28 III 1901 r. w Berlinie. W tym samym roku umarła też jego żona. Pochowano ich na berlińskim cmentarzu żydowskim przy Schönhauser Alee. Ich nagrobki, o dziwo, zachowały się w dobrym stanie do dnia dzisiejszego.

Piotr Sput