Przyszły rok może być rokiem onkologów
Czym badanie w mammobusie różni się od stacjonarnego, dlaczego kobietom w ciąży nie wykonuje się tych badań i kto może skorzystać z programu wczesnego wykrywania raka piersi? Z lekarzem specjalistą radiolog Małgorzatą Komarnicką rozmawia Katarzyna Gruchot.
– Czy mammografia jest dla kobiet w pełni bezpieczna i wszystkie panie mogą z niej korzystać?
– Nie wykonujemy badań mammograficznych u kobiet w ciąży ponieważ promieniowanie rentgenowskie, szczególnie w pierwszym trymestrze ciąży, może powodować powstanie wad letalnych lub wad rozwojowych płodu. U kobiet do 40. roku życia, czyli w wieku rozrodczym, badaniem wystarczającym w profilaktyce chorób piersi jest USG. Oczywiście jeśli wykaże ono jakiekolwiek zmiany o podejrzanym charakterze, lekarz może zadecydować o przeprowadzeniu mammografii, bądź rezonansu magnetycznego piersi. Po 45. roku życia można wykonywać naprzemiennie w jednym roku USG piersi, w drugim mammografię. Dla wielu pań mammografia wiąże się z dużym dyskomfortem, związanym przede wszystkim z uciskiem piersi. Trzeba wyjaśnić, że ucisk piersi służy do uzyskania obrazów dobrej jakości, optymalnej do identyfikacji wszystkich widocznych struktur. Odpowiedni ucisk pozwala na zmniejszenie nakładania się różnych struktur, pierś jest unieruchomiona, dzięki czemu eliminujemy nieostrości i zamazania obrazu. Ucisk sprawia, że cała pierś jest niemalże jednakowej grubości i dzięki temu zmniejszamy dawkę promieniowania zastosowaną w badaniu. Mammografia jest badaniem z niską dawką promieniowania rentgenowskiego, ale korzyści z niej płynące są dużo większe niż prawdopodobieństwo zachorowania na nowotwór w związku z promieniowaniem.
– Jakie są wskazania do wykonywania badań mammograficznych i kiedy je robić?
– Czynnikami zwiększającymi ryzyko zachorowania na raka piersi są między innymi: mutacje genowe BRCA1 i BRCA2, wystąpienie raka piersi lub/i raka jajnika u matki, siostry lub córki, stosowanie hormonoterapii zastępczej po menopauzie, naświetlania klatki piersiowej między 10 a 30 rokiem życia. Mammografię najlepiej wykonywać tuż po miesiączce, by uniknąć dyskomfortu związanego z uciskaniem obolałych w okresie napięcia przedmiesiączkowego piersi. Wszystkie panie nieobjęte programem, czyli przed 50. i po 69 roku życia mogą robić badania mammograficzne wyłącznie ze skierowaniem od lekarza rodzinnego, ginekologa lub z poradni chorób sutka. Bardzo ważne jest to, by pacjentka przyniosła ze sobą wcześniej wykonane badanie mammograficzne do porównania. To porównywanie badań jest bardzo pomocne w ocenie aktualnego stanu zdrowia.
– Czy badania profilaktyczne są tak ważne, że warto wyjść z domu, żeby się przebadać nawet w dobie pandemii?
– Widzę jakie są wyniki badań i rozmawiam o tym często z onkologami. Obawiamy się, że w najbliższym czasie, czyli już w przyszłym roku, będziemy mieć taki wysyp nowotworów, że ochrona zdrowia może sobie z nimi nie poradzić. Stopień ich zaawansowania też będzie większy niż do tej pory, więc może się okazać, że tych ludzi nie będzie już można uratować. Profilaktyka jest bardzo ważna. Trzeba się obserwować i wszystko, co odbiega od normy traktować jako powód, by zwrócić się do lekarza. To nie musi być od razu onkolog. Wystarczy, że porozmawiamy z lekarzem rodzinnym. I trzeba się badać. W mammografii chodzi o to, aby wykryć zmiany, które są klinicznie bezobjawowe, czyli nie dają żadnych dolegliwości, ani żadnych zmian w węzłach chłonnych. Mówimy tu o zmianach wielkości poniżej jednego centymetra, które w porę wykryte dają pacjentce możliwość całkowitego wyleczenia. Tylko w taki sposób możemy wykrywać zmiany w najmniejszym stopniu zaawansowania, które pozwolą na leczenie oszczędzające i dadzą nadzieję na życie.
Bezpłatne badania mammograficzne dla kobiet od 50. do 69. roku życia:
• RACIBÓRZ
Centrum Medyczno-Diagnostycznym Artimex-Eurodent
ul. Bema 5 (bez konieczności wcześniejszego umawiania się)
tel. 32 415 41 13
• WODZISŁWA ŚLĄSKI
Niepubliczny Zakład Diagnostyki Schorzeń Sutka i Osteoporozy ABE S.c.
ul. Leszka 10
tel. 32 456 67 40 (konieczne wcześniejsze umówienie się)