Czym jest Kolej Piaskowa? Na Śląsku była fundamentem dla kopalń

Czym jest Kolej Piaskowa? Na Śląsku była fundamentem dla kopalń

Czym jest kolej piaskowa?

To unikalny system linii kolejowych o fundamentalnym znaczeniu dla przemysłu górnośląskiego. Jej głównym celem było zaopatrzanie kopalń w piasek, aby wypełniać nim kopalniane wyrobiska wyłączane z eksploatacji. Pierwsze koleje piaskowe powstały na początku XX wieku w okolicach Zabrza, a następnie kolejna z Pyskowic do Rudy Śląskiej w 1913. Do dziś w okolicach zabrzańskich Biskupic znajdziecie ślady kolei piaskowej wraz z mostem wyładowczym!

Piaskowe imperium

Szczyt popularności przemysłowych linii kolejowych przewożących piasek to okres pomiędzy latami 50. a 70. We wspomnianym okresie wybudowano setki kilometrów połączeń kolejowych, linii bocznych, dojazdowych, bocznic prowadzących do zakładów przemysłowych, ale także elektrowni jak fragment kończący się w Elektrowni „Szombierki”. Linie kolei piaskowej oplotły Górny Śląsk setkami kilometrów linii pomiędzy Małopolską a opolską Kotlarnią.

Dodatkowo wraz z liniami kolejowymi do dziś możemy odnaleźć ślady infrastruktury kolei piaskowych, takiej jak tunele kolejowe, bocznice, posterunki kolejowe, a także mosty wyładunkowe. Interesującą ciekawostką jest fakt, że w okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej linie kolei piaskowej nie zostały włączone do struktur Polskich Kolei Państwowych, ale znalazły się pod zarządem Przedsiębiorstwa Materiałów Podsadzkowych Przemysłu Węglowego.

Zabrzańskie innowacje

Wspomniana trasa prowadząca do Pyskowic to historia linii kolejowej prowadzącej z piaskowni w Przezchlebiu. Otwarto ją drugiej dekadzie XX wieku w celu zaopatrzenia kopani Królowa Luiza w Zabrzu. Linia kolejowa prowadziła z obszarów piaskonośnych, przez węzeł kolejowy w Pyskowicach do mostu wyładunkowego w zabrzańskich Biskupicach. Warto przypomnieć, że dla przezchlebskiej kolei piaskowej utworzono unikatowy system rozładunku w formie mostów podsadzkowych. Do dziś taka forma transportu piasku na krótkich odcinkach jest uważana za efektywną oraz najszybszą, bez potrzeby zbędnych manewrów. 

Poszukajcie śladów kolei piaskowych w waszym otoczeniu!