Nowiny.pl
Nowiny.pl Regionalny Portal Informacyjny. Codzienny serwis newsowy z terenu Subregionu Zachodniego woj. śląskiego (powiat raciborski, wodzisławski, rybnicki, jastrzębski i żorski).
JastrzebieOnline.pl
JastrzebieOnline.pl JastrzebieOnline.pl to najczęściej odwiedzany portal z Jastrzębie-Zdroju. Codziennie tysiące mieszkańców miasta dowiaduje się od nas o wydarzeniach dziejących się w Jastrzębiu.
eZory.pl
eZory.pl eZory.pl to nowy portal o Żorach stworzony z myślą o dostarczaniu najświeższych i aktualnych informacji lokalnych dla mieszkańców Żor, dotyczących wydarzeń kulturalnych, społecznych, sportowych oraz ważnych informacji miejskich.
AgroNowiny.pl
AgroNowiny.pl Regionalny portal dla rolników. Najnowsze Wiadomości dla rolników, ceny i fachowe porady. Produkcja rolna, hodowla, uprawy, aktualne cenniki rolnicze, technika rolnicza, prawo i agrobiznes.
HistoriON.pl
HistoriON.pl HistoriON to portal dla pasjonatów lokalnej historii. Odkryj fascynującą historię naszego regionu - ciekawe artykuły, wydarzenia, ikony PRL-u, kartka z kalendarza, bohaterowie lokalni, ludzie tej ziemi i biografie na nowym portalu HistoriON.pl
Praca.nowiny.pl
Praca.nowiny.pl Regionalny serwis z ogłoszeniami o pracę oraz informacjami w rynku pracy. Łączymy pracowników i pracodawców w całym regionie.
RowerON
RowerON Projekt „RowerON – wsiadaj na koło, będzie wesoło” to promocja regionu, jego walorów przyrodniczo-kulturowych, infrastruktury rowerowej oraz zachęcenie mieszkańców do aktywnego i zdrowego spędzania czasu.
InspiratON
InspiratON Projekt edukacyjno-medialny „InspiratON – Czas na Zawodowców”, który pomaga uczniom wybrać dobrą szkołę, ciekawy zawód, a potem znaleźć pracę lub założyć własną firmę.
Kupuję - smakuję
Kupuję - smakuję Projekt „Kupuję - smakuję. Wybieram polskie produkty” promujący lokalnych i regionalnych producentów żywności oraz zakupy polskich produktów.
Sport.nowiny.pl
Sport.nowiny.pl Serwis sportowy z regionu. Piłka nożna, siatkówka, koszykówka, biegi. Wyniki, tabele, zapowiedzi.
Sklep.nowiny.pl
Sklep.nowiny.pl Sklep.Nowiny.pl powstał w odpowiedzi na coraz szersze potrzeby naszych czytelników i mieszkańców regionu. Zapraszamy na zakupy wyjątkowych limitowanych produktów!
Instytut Rozwoju Inspiraton
Instytut Rozwoju Inspiraton Instytut powołaliśmy do życia w odpowiedzi na rosnące zapotrzebowanie na przystępne kursy online rozwijające kompetencje zawodowe. Naszą misją jest tworzenie kursów wspierających rozwój kariery naszych kursantów.

Ułani, powstańcy i harcerze bronili Jastrzębia w 1939 r.

1 września to dla Polaków data szczególna - rocznica wybuchu II wojny światowej. Nie bez przyczyny w naszym mieście od lat to wydarzenia upamiętnione jest na Bożej Górze. Właśnie tam miała miejsce zacięta, choć nierówna, walka wojska polskiego z niemieckim najeźdźcą. Jastrzębia bronili także harcerze i weterani powstań śląskich. Warto pamiętać, że wojna zaczęła się również tutaj.

Ułani, powstańcy i harcerze bronili Jastrzębia w 1939 r.
Inscenizacja bitwy o Boża Górę, Park Zdrojowy, 2014 r.

Tak jak w świadomości historycznej Polaków zapisała się obrona placówki wojskowej na Westerplatte, tak dla jastrzębian ważna powinna być obrona Bożej Góry. Oba te wydarzenia zaistniały 1 września 1939, kiedy rozpoczynała się II wojna światowa.

Obrona Bożej Góry przez Wojsko Polskie była elementem bitwy Granicznej pod Pszczyną. Celem naszej armii było zatrzymanie najeźdźcy, aby maksymalnie opóźnić jego posuwanie się w głąb Polski.

Bożej Góry bronił 3 szwadron 3 pułku ułanów dowodzonych przez rotmistrza Ottona Eysmonta, który 25 sierpnia przybył do Jastrzębia Górnego. Przed rozpoczęciem działań rotmistrz rozlokował żołnierzy na wzgórzu przecinającym szosę  Wodzisław - Jastrzębie. Zadanie jakie mieli wykonać to powstrzymać wroga do godziny 14:00, a następnie wycofać się na główną pozycję obronną do Pszczyny.

Pierwszy kontakt z Niemcami miał miejsce 1 września o godzinie 6:00, kiedy patrol ułański natknął się na przeciwnika pomiędzy Mszaną a Wilchwami. Wówczas żołnierze zobaczyli kolumnę broni pancernej kierującej się do Jastrzębia.

Na Bożej Górze przygotowywano się do obrony. Oprócz ułanów wycofali się tam wodzisławscy harcerze oraz byli powstańcy śląscy. W tej ostatniej grupie szczególnie zasłynął Wilhelm Ostrzołek, który z karabinu maszynowego, pamiętającego jeszcze lata 20., uszkodził dwa nieprzyjacielskie czołgi, uniemożliwiając wrogowi obejście pozycji obrońców. Za swoją patriotyczną postawę przyszło mu zapłacić cenę życia. Zdołała wprawdzie wycofać się z wojskiem w kierunku wschodnim, ale powrócił później w rodzinne strony w 1940 roku. Został aresztowany przez Niemców i przewieziony do obozu Koncentracyjnego w Dachau, gdzie zmarł w 1942 roku.

Polscy saperzy planowali wysadzić most na Szotkówce, jednak był on pod ostrzałem sił niemieckich i stało się to niemożliwe. Obrońcy w inny sposób zatrzymali przeciwnika. Pierwszy czołg, który wjechał na mostek został celnie trafiony, a załoga spłonęła żywcem. W ten sposób przejazd innych został na jakiś czas zablokowany. Mimo tego, że Niemcy rzucili do walki baterię zmotoryzowaną z bronią ciężką, nie zdołała ona wyrządzić szkody obrońcom. Dowódca niemiecki sądził nawet, że na Bożej Górze bronią się główne siły armii polskiej. Wysłano w celach zwiadowczych samolot, ale został on zestrzelony nad Bziem Zameckim.

Około południa walka wciąż trwała. Niemcy postanowili okrążyć Polaków na odcinku Połomia - Gogołowa - Szeroka. Rotmistrz Eysmont wycofał obrońców na drugą linię obrony - wzgórze w Jastrzębiu Górnym  (oznaczone na mapach sztabowych jako 282), w okolicy wiaduktu kolejowego. Wobec zaciskającego się okrążenia wojsk niemieckich podjęto decyzję o odwrocie na Strumień a następnie: Wisłę Małą – Wisłę Wielką do Pszczyny.  

W sumie w tej bitwie ułani 3 szwadronu dysponujący działkiem przeciwpancernym rozbili 7 (według rożnych źródeł 6-8) czołgów niemieckich. Po stronie polskiej polegli: kpr. Stanisław Gładki, starszy ułan Antoni Kumor i ułan Paweł Sterniczuk. 

Naprzeciwko 200 obrońców Bożej Góry stanął batalion oraz czołówka pancerna wojska niemieckiego, składająca się z około 130 czołgów.  Nieustępliwa postawa obrońców opóźniła o ok. 6 godzin natarcie 5. Dywizji Pancernej Wehrmachtu, co dało niezbędny czas na przygotowanie się do dalszej obrony, której głównym punktem była Pszczyna. 

Katarzyna Barczyńska-Łukasik 

Źródła:

Marian Małecki: Z dziejów wojny obronnej Polski w 1939. Bitwa graniczna pod Pszczyną, Warszawa-Kraków, 2003.

Jan Delowicz: Ziemia rybnicko-wodzisławska i jej mieszkańcy w wojnie obronnej 1939 roku, Żory 2009.

22 komentarze

Śledź tę dyskusję
Zapoznaj się z regulaminem
zaloguj się lub załóż konto, żeby zarezerwować nicka [po co?].
~Mały (188.137. * .248) 02.05.2022 07:13

Może warto by poszukać tego samolotu w Bziu z wykrywką. Me109?

~To sem ja (31.0. * .81) 03.09.2019 03:46

"pamięć", twoja wypowiedź lachnie nawoływaniem do nienawiści do patriotów i narodowców...
Krótko: bredzisz. Ktiś finansował hitlera i jego "przestrzeń życiową dla niemiec". Zapewne nie masz pojęcia kto...

~Gość (188.146. * .30) 02.09.2019 08:15

A kto nas obroni przed władza w mieście Uli układami skoro lepiej się wychodzi na kolaboracji.

~Pamięć (89.64. * .197) 01.09.2019 18:34

Należy o tym pamiętać. Jak o każdej krzywdzie wyrządzanej Polakom z pobudek polityczny. Każda wojna jest wywoływana przez polityków, którzy chcą załatwić jakiejś swoje wszawe, mordercze interesy. Każde działania zmierzające do siania nienawiści wobec innych narodów powinny być przerywane szafotem. Lepiej, żeby zginęło kilku szubrawców niż miliony niewinnych ludzi.Nie inaczej powinno się kończyć judzenie wśród ludzi jednego społeczeństwa, co ma miejsce w Polsce.

~Gość (188.137. * .108) 01.09.2019 15:43

Ciekawe, czy na grobie Sterniczuka i Kumora na Górnym ktoś złożył kwiaty. Wątpię. Na Bożej Górze w błysku fleszy bardziej się opłaca.

~Gość (37.47. * .47) 01.09.2019 12:48

Ciekawa historia

~tik tak (83.26. * .191) 01.09.2019 12:18

Cześć i chwała bohaterom za obronę i walkę z niemieckimi najeźdźcami

~Gość (89.77. * .147) 01.09.2019 11:52

Pamięć o bohaterach!

~Olu (84.234. * .140) 01.09.2019 11:25

Czesc i chwala bohaterom !!!

~KAZ (89.64. * .164) 01.09.2019 10:59

Doczekamy 80 tej rocznicy zamknięcia wiaduktu.

~Radio Teheran (178.27. * .50) 01.09.2019 10:38

Wojna się skończyła już dość dawno

~Gość (89.77. * .147) 01.09.2019 10:33

Chwała ułanom!

~Gość (37.30. * .121) 01.09.2019 10:10

Z okazji 80 rocznicy mamy festyn zdrowia w jarze wstyd i hańba.

~Ja (89.64. * .195) 01.09.2019 10:04

Żadnych uroczystości w okrągłą rocznicę? Obudzić się w tym urzędzie miasta! Jeżeli nic nie jest organizowane to jest szczyt żenady!!! A jak tam po festiwalu kolorów fajnie było?

~Gość (89.77. * .147) 01.09.2019 09:55

Oni bronili naszej ziemi. Cześć i chwała!

~Gość (89.77. * .147) 01.09.2019 09:14

Dobrze ze ktoś przypomina tą historię

~rowerlaton (94.254. * .137) 01.09.2019 08:58

Szacunek i pamięć dzielnym ludziom tamtego okresu.

~maryśka (5.173. * .110) 01.09.2019 08:12

Warto w tym miejscu pomyśleć o jakiejś ławeczce, koszu na śmieci. Często przychodzą tam rodziny na spacer, odwiedzają osoby spoza granic, przejeżdzający szlakiem rowerowym zatrzymują się i nie mają gdzie odpocząć. Brak kosza powoduje, że wokół tablic pamiątkowych leżą papiery, butelki, puszki. Okazjonalne porządki (przed uroczystościami) to za mało.
Dbajmy bardziej o takie miejsca, to miejsca historyczne..

Cześć Ich Pamięci!

~. (46.134. * .122) 01.09.2019 08:11

W sume to zawalili z początku z tym mostem.

~? (84.234. * .81) 01.09.2019 07:49

Pani Hetman też broniła, zorganizowała biesiadę.

~SJZ (89.64. * .154) 01.09.2019 07:28

Czy p. Prezydent lub ktoś z UM kub kto kolwiek organizuję 1 września uroczystość uczczenia 80 rocznicy wybuchu II Wojny Światowej.

~Leon (89.77. * .147) 31.08.2019 22:34

Chwała Bohaterom!