MZK - "Titanic tonie"?

Kiedy pod koniec 2014 roku (umowa od 1 maja 2015 r.) firma Warbus wygrała przetarg na intratny (wartość: 200 mln zł) kontrakt na świadczenie komunikacji na terenie Jastrzębia oraz gmin ościennych, nikt chyba nie przypuszczał, że już w tak krótkim czasie będzie rozważała wycofanie się z niego. W styczniu przedstawiciele tej firmy przedstawili propozycję, przekazania całego kontraktu PKM-owi. Jednak Warbus chciałby zwrotu poniesionych kosztów zakupu autobusów, uruchomienie leasingu oraz różnicy cen zakupu w stosunku do cen rynkowych - całość ok. 4 mln zł (wg wyceny Warbusa). Należałoby również przejąć umowę leasingową na te pojazdy przez PKM, co wiązałoby się z zabezpieczeniem bankowym na sumę ok. 30 mln zł. W razie, gdyby ta propozycja nie interesowała PKM wówczas Warbus przestałby zlecać PKM-owi, jako swojemu podwykonawcy połowy zakontraktowanych usług, co według opinii Warbusa oznaczałoby upadek nie tylko PKM, ale również MZK.

- Ten kontrakt jest zyskowny, ale tylko dla jednego wykonawcy. Dlatego, albo nasza firma wycofa się z waszego miasta, albo przejmiemy całość kontraktu - mówił Tomasz Szymonik, przedstawiciel Warbusa.

Sytuacja PKM jest dramatyczna. Prezes Stanisław Słowiński, powiedział, że możliwa jest nawet upadłość. Poinformował, że rok 2016 PKM zakończy stratą ponad 2,5 mln zł. Sytuacja tej firmy nie jest łatwa, ponieważ nie otrzymuje na czas płatności od firmy Warbus na rzecz, której świadczy usługi. Z kolei Warbus twierdzi, że z opóźnieniem i na raty wpływają do nich należności z MZK, który zamawia kursy autobusowe.

W styczniu br. pracownicy PKM do ostatniej chwili nie byli pewni czy otrzymają wypłatę na konta. Dlatego teraz przedstawiciel związków zawodowych zapowiadał ostre posunięcia w przypadku powtórzenia się sytuacji.

- Titanic, jakim jest MZK tonie. Uciekają z niego poszczególne osoby z zarządu.  Jeżeli w lutym sytuacja się powtórzy, wymknie się spod kontroli. Miasto zostawimy bez komunikacji. Zatrzymamy tutaj komunikację, nie wyjedzie nikt -  mówił wzburzony działacz związkowy.

Obecni na posiedzeniu radni szukali winnych całej sytuacji. Uznali, że zdecydowanie się na pierwszy przetarg na świadczenie komunikacji w mieście, w roku 2012, było błędem. Otwarło to furtkę do wejścia na jastrzębski rynek firmom z zewnątrz, a tym samym skazało PKM na powolny upadek. Argumentowano, że można było przecież uczynić z firmy rodzimej, jakim jest PKM, podmiot wewnętrzny, tak jak dzieje się w to w innych miastach, na przykład, Jaworznie czy Tychach. Tak się jednak nie stało. Dlaczego?

- Nie było wówczas politycznej woli, aby z PKM-u uczynić podmiot wewnętrzny - przyznał Benedykt Lanuszny, obecny wiceprezes MZK i dyrektor Biura Zarządu.

Winą za złą kondycję MZK, a w konsekwencji PKM radni obarczali zarządy Związku, których polityka doprowadziła do regresu tych organizacji.

- To wy, którzy zarządzaliście MZK jesteście winni wszystkiemu. Można było zezwolić PKM na wykonywanie zadań z wolnej ręki. Można było zadbać o PKM, pracowników, ich rodziny. A panowie z Warbusa proponując przekazanie kontraktu nam wymyślili sobie ładny geszewcik. Czy to nie powinno być zbadane? Czy tu nie ma jakiś nieprawidłowości? - mówiła Danuta Jemioło, kierownik Biura Terenowego NSZZ „Solidarność” w Jastrzębiu-Zdroju.

Także radni PiS, jak na przykład Szymon Klimczak, przyznawali, że pozostanie w strukturach MZK może z dzisiejszego punktu widzenia wyglądać niefortunnie. Jednak, kiedy podejmowali tą decyzję uznali, że istniały argumenty za nią przemawiające.

- Szkoda, że na tej sesji nie ma pana Janeckiego, pana Baradzieja, który ma teraz świetną fuchę w jednej ze spółek JSW. To za ich czasów zdecydowano się na przetarg na komunikację, co odbiło się negatywnie na PKM - mówił radny Józef Kubera.

Janusz Tarasiewicz, od lat zajmujący się problemem komunikacji w Jastrzębiu, wyraził wątpliwości, co do organizacji przetargu na komunikację w Jastrzębiu, który odbył się w 2014 roku.  Argumentował, że firma, która go wygrała wstrzeliła się z propozycją ceny dokładnie w 100 proc. oczekiwań zamawiającego, co samo w sobie musi budzić, co najmniej zastanowienie. Tarasiewicz pytał, dlaczego do dzisiaj nie przeprowadzono audytu MZK, o co wnioskowało Miasto Jastrzębie-Zdrój. Mówił również, że przekazywana co roku przez nasze miasto dotacja na zapewnienie przewozów pasażerskich (12,5 mln zł) jest w istocie kierowana na ratowanie skostniałych struktur MZK. Wskazywał na zbyt wygórowane ceny biletów za przejazdy, w porównaniu do innych miast. Podał przykładowe ceny biletów normalnych, Toruń - 2,80 zł (obszar miasta), Włocławek - 2,60 zł (przejazd do 45 minut), Myszków 2,80 zł (przejazd grubo ponad godzinę).

- Moim zdaniem należy rozwalić Międzygminny Związek Komunikacyjny i uwolnić się od niego. Należy rozwalić ten skostniały twór! Założyć nowy, by zapewnić komunikację międzygminną, ale zupełnie na innych, zdrowych zasadach, gdzie ilość głosów przedstawicieli gmin w nowej, zdrowej strukturze będzie proporcjonalna do wysokości udzielanych przez samorządy dotacji. Poza tym uważam, że odpowiednie instytucje, specjalnie do tego powołane powinny skontrolować tą całą sytuację, ponieważ rodzi się tutaj zbyt wiele poważnych wątpliwości. Na pewno w najbliższym czasie wystąpimy z odpowiednim wnioskiem w tym temacie i liczę tu na wsparcie zarówno związków zawodowych, działających w PKM, jak i przedstawicieli pracowników. Wniosek taki jest już w przygotowaniu - mówił Janusz Tarasiewicz. Po sesji Tarasiewicz wraz z częścią pracowników PKM, dodał, że „jeszcze przed oficjalnym rozstrzygnięciem przetargu powszechnie wymieniało się potencjalnego zwycięzcę przetargu, a to musi zastanawiać!”

Prezydent Anna Hetman podsumowując dyskusję stwierdziła, że wszyscy obecni na sesji nadzwyczajnej nie są zadowoleni z działalności MZK. Związek lekceważy postulaty, jakie pod jego adresem, a dokładnie sposobu funkcjonowania, kieruje Miasto Jastrzębie-Zdrój. Prezydent zwróciła się do radnych, aby ponownie rozważyli opuszczenie struktur MZK przez Jastrzębie. W ten sposób pojawi się realna możliwość uratowania PKM oraz uporządkowania spraw związanych z komunikacją w mieście. 

Sesja nadzwyczajna Rady Miasta pokazała dobitnie, że sytuacja PKM i MZK jest tragiczna. Podczas niej padły ostre słowa. Szukano winnych tej sytuacji. Przyznano się nawet do błędu, jakim było w 2015 roku ponowne wrócenie do struktur MZK. Czy radni zdecydują się teraz na konkretne działania. Może pojawi się wniosek o wystąpieniu z MZK, który tym razem zostanie utrzymany? Pewne jest jedno, że bez konkretnych działań sytuacja może wymknąć się spod kontroli, na czym najbardziej ucierpią mieszkańcy. Może już czas, aby - tak jak ktoś powiedział na sesji - przestać politykować i zając się interesem mieszkańców, a nie partii politycznych.