Kopalnia w liczbach. Borynia ma już 50 lat [ZDJĘCIA]

1891

Pierwsze prace poszukiwawcze na terenie dzisiejszej kopalni Borynia prowadzono już w latach 1891-1913, kiedy to książę  pszczyński uzyskał przywilej króla Prus na wyłączną eksploatację minerałów w swoich dobrach. Wykonano cztery odwierty do głębokości ponad 1243 m, opracowano plan pola górniczego, a sama kopalnia miała być usytuowana tam, gdzie dziś jest Zakład Karny w Szerokiej. W 1937 roku dobra księcia pszczyńskiego zostały przejęte przez zarząd państwowy. Powołano Spółkę Akcyjną Książęce Kopalnie Pszczyńskie, która w 1938 roku po zmodyfikowaniu planów zamierzała rozpocząć budowę zakładu wydobywczego „Szeroka”. Plany te zostały przerwane działaniami II wojny światowej, choć nawet w czasie jej trwania w 1942 roku Niemcy podjęli na nowo myśl budowy w tym miejscu kopalni pod nazwą „Timmendorf”. Te plany również nie zostały zrealizowane, a koncepcja zagospodarowania złóż węgla, powróciła ponownie po II wojnie światowej.

Wzrost zapotrzebowania na węgiel koksowy oraz korzystna sytuacja na rynkach światowych spowodowała, że w 1954 roku wznowiono wiercenia badawcze, które to potwierdziły i w rejonie Jastrzębia powstało kilka kopalń węgla kamiennego. 

1959

25 lutego 1959 roku w Biurze Projektów Górniczych w Gliwicach ustalono granice złoża przyszłej kopalni o nazwie Borynia. W październiku 1961 roku został zatwierdzony projekt budowy KWK Borynia. Obszar eksploatacji wynosił początkowo 16,55 km2, a 10 lat później został powiększony do

17,4 km2. Docelową zdolność produkcyjną kopalni ustalono na poziomie 10 000 t/dobę. 

16 listopada 1962 roku Zarządzeniem Ministra Górnictwa i Energetyki powołano dyrekcję KWK Zofiówka-Borynia-Pniówek w budowie z siedzibą w Jastrzębiu Górnym z dyrektorem Włodzimierzem Ostaszewskim. Po niwelacji terenu i budowie niezbędnych dróg dojazdowych, prowizorycznych rozdzielni i uzbrojeniu terenu przystąpiono do budowy kopalni. W 1963 roku rozpoczęto głębienie szybów, które odbywało się w niezwykle trudnych warunkach geologiczno-górniczych. W maju 1968 roku rozpoczęto rozcinkę poziomów.

7 lat

16 kwietnia 1969 roku zmieniono nazwę zakładu na KWK Borynia-Pniówek w budowie z siedzibą w Szerokiej. 17 lipca 1971 roku kolejny raz zmieniono nazwę, tym razem już na KWK Borynia, z mocą obowiązywania z dniem 1 stycznia 1972 roku. Czas budowy trwał 7 lat. Kopalnia Borynia była przygotowana do uruchomienia w przeddzień Barbórki 3 grudnia 1971 roku. Uroczystego otwarcia dokonał Edward Gierek, ówczesny I Sekretarz PZPR. Meldunek o przygotowaniu i gotowości zakładu do uruchomienia złożył pierwszy dyrektor kopalni Maksymilian Tarabura. 

7630 pracowników

Wydobycie rozpoczęto w październiku 1971 roku na poziomie 713 metrów ze ściany B-1 z pokładu 404/1. Wydobywanie węgla utrudniał metan, liczne uskoki oraz nachylenie pokładów dochodzące do 25°. Jednocześnie nadal prowadzono roboty inwestycyjne na poziomach 588 i 713 metrów. W tym czasie podjęto decyzję o budowie poziomu 488 m, a w przyszłości 838 m.  

Na powierzchni sukcesywnie oddawano do użytku budynki socjalne, nowe miejsca w łaźni oraz stale uzupełniano infrastrukturę kopalni. Wybudowano Ośrodek Szkoleniowy i Zakład Leczniczo Zapobiegawczy. Rozpoczęto budowę dwusystemowego Zakładu Przeróbki Mechanicznej Węgla do wzbogacania węgla koksującego o wydajności 850 ton/h każdego systemu. Do czasu jego uruchomienia węgiel wysyłano do zakładów przeróbczych kopalni Anna i  Zofiówka. W 1972 roku kopalnia zatrudniała 4138 pracowników, w 1973 roku 4874 pracowników, a w następnym roku już 6044 pracowników. Ekspansja zatrudnienia była dowodem rozwoju kopalni, a kolejne lata to ponowny przyrost zatrudnienia do 7630 pracowników w roku 1978, z czego 5353 zatrudnionych było na dole kopalni.

6 dni postoju

W 1980 roku kryzys polityczny i społeczno-ekonomiczny spowodował protesty w całym kraju. Na przełomie sierpnia i września w kopalni Borynia wybuchł strajk solidarnościowy dla protestujących od 14 sierpnia stoczniowców. Na czele Komitetu Strajkowego stanął Jarosław Sienkiewicz, który następnie został delegowany do kopalni Manifest Lipcowy do Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego zrzeszającego

56 strajkujących zakładów pracy i został jego przewodniczącym. Strajk zakończył się podpisaniem Porozumienia Jastrzębskiego. Postój kopalni Borynia trwał 6 dni. Podpisane Porozumienie ograniczyło tydzień pracy do 40 godzin, a praca w soboty i niedziele opierała się na zasadzie dobrowolności, co znacznie obniżyło wydobycie. Wszechobecny kryzys powodował duże trudności w zaopatrzeniu kopalni w maszyny i urządzenia. Brak pieniędzy oraz ograniczenia kredytowe nie pozwalały na zakup podstawowych maszyn i urządzeń. Ponadto niedobór węglarek utrudniał wysyłkę węgla na eksport.

Czytaj dalej na stronie 2>