Kolejowy słowniczek. Co to łączenie łubkowe i podkłady?
Po raz kolejny wraz z Kolejami Śląskimi przybliżymy Wam trzy skomplikowane (lub nie) zagadnienia dotyczące kolejnictwa. Niektóre z nich mają bardzo techniczne znaczenie, inne są nacechowane historycznie. Dziś poruszać się będziemy wokół infrastruktury kolejowej!
Kolejowy słowniczek. Co to łączenie łubkowe i podkłady?
Łączenie łubkowe
To technologia łączenia szyn stanowiąca jeden z najstarszych przykładów takich rozwiązań. Przede wszystkim wymienić musimy podział na dwa typy łączeń łubkowych, czyli wiszące oraz podparte. Łączenie wiszące znajduje się mniej więcej w środku łączenia pomiędzy podkładami. W przypadku łączenia łubkowego podpartego znajduje się ono w miejscu dwóch najbliżej przylegających do siebie podkładów.
To właśnie łączenie łubkowe jest powodem charakterystycznego, równomiernego „stukotu” w trakcie jazdy pociągiem, czego nie uświadczymy w przypadku podróży liniami wysokich prędkości. Łączenie pomiędzy segmentami szyn tworzą niewielkie szpary reagujące na warunki atmosferyczny, które zmniejszają lub zwiększają wolną przestrzeń.
Łączenie zachodzi dzięki łubkom, czyli stalowym cztero- lub sześciootworowym elementom łączącym, które spajają szyny za pomocą śrub. Czasem widzieć możemy charakterystyczne „łapki” na łączeniach łubkowych. To łączniki szynowe pomagające w przewodzeniu zasilania elektrycznego, które nie „błądzi” po elementach łączących tor, ale przebiega łatwiej po samej szynie.
Podkłady
Wyróżnić możemy podkłady drewniane oraz betonowe. Zapewne nie raz spotkaliście się z podkładami drewnianymi używanymi od ponad półtorej wieku. Najczęściej jest to twarde drewno bukowe lub dębowe, rzadziej sosnowe. Kształtem przypominały w przekroju poprzecznym prostokąt lub nawet trapez.
Zapewne znacie charakterystyczny zapach podkładów kolejowych. W przypadku linii o podkładach drewnianych jest nadal odczuwalny w przeciwieństwie do nowych tras, na których już go nie poczujecie. To kreozot często używany w przeszłości do impregnowania drewnianych podkładów kolejowych. Niestety, jego negatywne właściwości oraz rozsądne ograniczenie wycinki lasów sprawiają, że stosowane są podkłady betonowe, których odporność na warunki atmosferyczne jest o wiele większa, a wpływ na środowisko mniejszy.
Uwaga! Pamiętajcie, aby nigdy nie używać starych podkładów kolejowych do wystroju działek, ogródków lub obejść domów. Drugie życie elementów postindustrialnych jest często niezwykle interesujące, ale kreozot, jakim impregnowano podkłady drewniane, może być silnie szkodliwy dla zdrowia!
Podkłady betonowe to nie jedynie prosty „odlew”, a dwie kategorie technologiczne tworzywa, czyli podkłady żelbetowe oraz podkłady strunobetonowe. Podstawową różnicą jest technologia ich wypełnienia. Podkłady żelbetowe posiadają zbrojone wypełnienie, podwyższając ich trwałość, jednak z drugiej strony, przenosząc drgania poprzez szyny na podkłady, które powoli erodują. W przypadku drugiej technologii wykorzystywany jest beton sprężony, który powstaje poprzez naciąganie zbrojenia w trakcie zalewania betonom. To powoduje większą trwałość i żywotność podkładów.
