Jastrzębie-Zdrój to "zdrowe miasto"? Lepsze są Rybnik i Żory

Indeks Zdrowych Miast 2024 to ranking, który porównuje, jakie warunki dla zdrowego życia mieszkańców tworzą w Polsce miasta na prawach powiatu. Autorami są eksperci Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie oraz Grupy LUX MED. Analizie podlegały różne płaszczyzny życia ludzi: zdrowie, ludność i pokolenia, usługi komunalne i społeczne, edukacja, mieszkalnictwo, środowisko, infrastruktura, przestrzeń.

Co sprawia, że miasta są atrakcyjne dla mieszkańców i inwestorów?

- Współczesne miasta muszą odpowiadać na wyzwania związane z jakością życia i zdrowiem mieszkańców, co wymaga kompleksowego podejścia do planowania i zarządzania. Dbanie o czyste środowisko, dostępność terenów rekreacyjnych oraz wspieranie aktywnego stylu życia to kluczowe elementy rozwoju miast. Efektywne zarządzanie tymi obszarami przekłada się na poprawę jakości życia, co sprawia, że miasta stają się bardziej atrakcyjne dla mieszkańców i inwestorów. Tego typu działania nie tylko wzmacniają lokalne społeczności, ale także zrównoważony rozwój miast - wyjaśnia prof. Piotr Wachowiak, rektor Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie.

Czego potrzebują mieszkańcy?

Obszar zdrowie to dostępność do świadczeń medycznych czy programów zdrowotnych realizowane na terenie powiatu oraz wysokość wydatków z tym związanych. Liderem tego zestawienia jest Rybnik, który wyprzedza takie miasta, jak Warszawa, Poznań i Gdańsk. W haśle ludność i pokolenia zawierają się tendencje demograficzne, zjawisko wyjazdów z miast, procentowy wskaźnik zgonów na nowotwory, choroby serca i do 65. roku życia. W tej kategorii w czołówce klasyfikacji, bo na miejscu 7., znajdują się Żory. Usługi komunalne i społeczne mają duży wpływ na jakość życia mieszkańców. Tutaj badano m.in. liczbę awarii sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, a także czytelnictwo w bibliotekach, dostępność do żłobków, domów kultury, świetlic, obiektów sportowych, statystykę przestępstw.

Edukacja – nie trzeba tłumaczyć, jak ważna jest dla społeczeństwa. O jej skuteczności świadczą m.in. wyniki egzaminów ósmoklasistów i maturalne oraz dostęp dzieci do edukacji przedszkolnej. W tej kategorii najlepsze wyniki osiągają duże miasta – Kraków, Warszawa, Wrocław. Nie ma miasta bez ludzi, a więc mieszkalnictwo odgrywa dużą rolę w każdej gminie. Ważne są tutaj zasoby mieszkaniowe, lokale komunalne i socjalne, ale też liczba osób oczekujących na ich przydział. Badano również wydatki, jakie poszczególne miasta ponoszą na gospodarkę mieszkaniową. Środowisko - coraz bardziej podkreśla się jego rolę, bo bez niego nie da się żyć. Eksperci sprawdzali zatem dostęp ludzi do terenów zielonych, stężenie szkodliwych pyłów w powietrzu, długość ścieżek rowerowych, segregację odpadów przez mieszkańców, jakość komunikacji publicznej.

Nie ma miasta bez dobrej albo bardzo dobrej infrastruktury. Tutaj ważny jest odsetek osób mieszkających ok. 5 minut pieszo od przystanku autobusowego, trolejbusowego lub tramwajowego bądź 10 minut pieszo od stacji kolejowej albo metra. Analizowano liczbę samochodów na 1 tys. mieszkańców, w tym wiek pojazdów. Przyglądano się gęstości sieci kolejowej na obszarze miasta.

Nasze miasto nie znalazło się w czołówce tego zestawienia, jednak ekspert nie omieszkał o nim wspomnieć.

Zaskakująco niskie miejsce zajęło Jastrzębie-Zdrój, gdzie rozproszona zabudowa znacząco utrudnia efektywne zarządzanie transportem publicznym - stwierdził Michał Taracha ze Szkoły Głównej Handlowej.

Przestrzeń, a dokładnie takie jej skomponowanie, aby tereny zielone nie tylko wpływały na estetykę, ale poprawiły jakość powietrza i były doskonałym miejscem dla rekreacji i odpoczynku. Zwracano uwagę również na tzw. powierzchnię uszczelnioną, czyli zabetonowaną, co ma znaczenie dla podatności miasta na powodzie i podtopienia.

Żeby w mieście żyło się lepiej...

Współczesne miasta łączą w sobie wiele funkcji. Ludzie nie tylko w nich pracują, ale też wypoczywają, chcą mieć dostęp do przestrzeni rekreacyjnej. Życie w mieście ma być wygodne, żeby nie powiedzieć komfortowe z dostępem do terenów zielonych, ale również sprawnej i funkcjonalnej komunikacji publicznej. Dobra edukacja, jak i opieka medyczna, w tym profilaktyka, nie powinna być niczym nadzwyczajnym. Jastrzębie-Zdrój nie zostało w tym rankingu wysoko sklasyfikowane. Nie oznacza to jednak, że nie są czynione starania, aby zostało nowoczesnym i przyjaznym miastem. W każdym razie wskazano kierunki, które powinny być celem na najbliższe lata.

Źródło do artykułu: Indeks Zdrowych Miast: edycja 2024.

Miasto Jastrzębie-Zdrój było klasyfikowane w kategoriach gmin mających poniżej 300 tys. mieszkańców.